[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
CZASY NAJNOWSZE 1914 - 1978
I OKRES 1914 – 1958
ZNISZCZENIA I ODBUDOWY
W dziejach ludzkości, szczególnie zaś w dziejach narodów europejskich, pierwsza wojna światowa
(1914-1918) była wydarzeniem przełomowym. Jak nigdy dotąd, brało w niej udział 65 milionów ludzi z
czternastu państw, poniosło śmierć 8,5 miliona ludzi, a jeszcze więcej było rannych i chorych, cierpią-
cych w niewoli i więzieniach. Wojna zmieniła warunki życia i mentalność ludzi. W Rosji doszło (1917)
do rewolucji, która wojującym komunistom, jak wówczas mówiono, umożliwiła zagarnięcie władzy i
wypowiedzenie wojny każdej religii, zwłaszcza zaś Kościołom chrześcijańskim.
Pokój zawarty po zakończeniu działań na frontach wojennych nie usunął źródeł napięć międzynarodo-
wych. Mówiło się, że był to
pokój zbrojny
.
Nie ustały też, po ogłoszeniu się państwem ateistycznym,
usiłowania Rosji Radzieckiej (nazwanej później Związkiem Radzieckim), by rewolucję i ideologię ko-
munistyczną narzucić całemu światu.
Kościół katolicki przez wojnę i wojujący komunizm także znalazł się w nowych warunkach życia i dzia-
łalności, a choć do Soboru Watykańskiego Drugiego (1962-1965) bez większych zmian zachował swe
dawne struktury, to jednak przyjął nowe formy apostolatu i chrystianizacji świata. Odpowiadając na po-
trzeby ludzkości, na owe
znaki czasu
,
o których później mówił Jan XXIII, Kościół do pewnego stopnia
zdołał w okresie międzywojennym ukształtować nowe idee, dotyczące świadomości o sobie samym i
swoim posłannictwie w świecie. Musiał wszakże pokonać wiele zewnętrznych przeciwieństw, a nawet
niechęci w nim samym, by te idee doszły do decydującego głosu za Jana XXIII (1958-1963) i doprowa-
dziły do wielkiego przełomu, którym był Sobór Watykański Drugi.
Bez tego, co narastało w Kościele wcześniej, od pierwszej wojny światowej, a także bez nowych warun-
ków życia, ukształtowanych drugą wojną światową, nie doszłoby do Janowego i soborowego
aggiorna-
mento.
Trzeba więc dzieje Kościoła od 1914 roku uznać za osobną, najnowszą epokę w jego historii.
Rozpoczyna ją pontyfikat Benedykta XV, którego zasługą jest, że nie oglądał się na to, co było niegdyś,
lecz zajął się teraźniejszością i przyszłością Kościoła.
Pontyfikat Jana XXIII (1958-1963) i Sobór Watykański Drugi dzielą najnowszą epokę na dwa okresy.
Okres pierwszy
, 1914-1958, trzeba nazwać, choć jest to tylko umowne, okresem
zniszczenia i odbudo-
wy
, które wystąpiły w świecie i w samym Kościele.
Drugi okres,
1958-1978, jest czasem
Soboru i odnowy Kościoła
. Odprawienie soboru było istotnym
dziełem, ale nie mniej istotnym, a nadto procesem o wiele dłuższym stała się realizacja soborowych
wskazań i nauki. Pierwszego dokonali Jan XXIII i Paweł XI, drugie spoczęło na barkach Pawła VI i jego
następców, Jana Pawła I i Jana Pawła II.
1.
Papież i kardynałowie. Kuria rzymska. Benedykt XV i wojna. Apele pokojowe. Polska cierpiąca i
niepodległa. Kodeks Prawa Kanonicznego. Pius XI i pokój Chrystusowy. Integralny nacjonalizm.
Państwa i konkordaty. Konkordat polski. Układ laterański. Pius XII i utracony pokój. Interwencje i
milczenie. Antysemityzm i holocaust. Pius XII i walcząca Polska. Martyrologium Polaków.
2.
Socjalizm i komunizm. Masoneria i Rotary Club. Ateizm naukowy. Nadzieja rosyjska. Cerkiew prze-
śladowana. Katolicyzm umęczony. Obrona polska. Stalinizm radziecki. Faszyzm włoski. Nazim nie-
miecki. Potępienie papieskie. Republikanizm hiszpański. Rewolucja republikańska. Komunizm
1
Czasy najnowsze 1914 - 1978
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
światowy. Demokratyzm ateizujący. Wiara narodu polskiego. Porozumienie zawarte. Porozumienie
złamane.
3.
Prawosławie i jedność. Fanar i Watykan. Prawosławni w Polsce. Kościół katolicki wschodni. Ruch
unijny. Unici w Polsce. Neounia w Polsce. Unici w Europie i Ameryce. Unici na Wschodzie. Ziemia
Święta i Izrael.
4.
Protestantyzm światowy. Anglikańska Wspólnota. Metodyści i baptyści. Prezbiteranie i reformowani.
Luteranie i nazizm. Ewangelicy w Polsce. Starokatolicy polscy. Sekty i ruchy religijne. Ewangelicki
ekumenizm. Ekumenizm i katolicy.
5.
Kościół włoski. Niemiecki. Austriacki. Szwajcarski. Belgijski. Holenderski. Francuski. Hiszpański.
Portugalski. Irlandzki. Angielski i szkocki. Kościoły skandynawskie.
6.
Kościół fiński. Estoński. Łotewski. Litewski. Polski. Czechosłowacki. Węgierski. Rumuński. Bułgar-
ski. Jugosłowiański. Albański. Grecki. Turecki. Kościoły w NRD.
7.
Kościół kanadyjski. Amerykański. Latynoamerykański. CELAM Ameryki Łacińskiej. Kościół mek-
sykański i rewolucja. Kościół meksykański i callistas. Kościół środkowoamerykański. Kościół kubań-
ski.
8.
Kościół brazylijski. Argentyński. Urugwajski. Paragwajski. Boliwijski. Peruwiański. Chilijski. Ko-
lumbijski. Wenezuelski. Ekwadorski. Kościół Oceanii i Australii.
9.
Misje zdekolonizowane. Misjologia i entologia . Wielka Karta Misji. Akomodacja uznana. Inkultura-
cja Kościołów partykularnych. Kler rodzimy. Afryka misyjna. Etiopia i Erytrea. Kraje arabskie. Egipt
islamski.
10.
Syberia, Mongolia i Mandżuria. Japonia panazjatycka. Korea podzielona. Chiny zrewolucjonizowane.
Chińska schizma. Indochiny walczące. Tajlandia i Birma. Indie rozbite. Pakistan i Cejlon. Indonezja i
Filipiny.
11.
Wiara i wiedza. Nauczycielski Urząd Kościoła. Uczelnie katolickie. Uczelnie teologiczne w Polsce.
Religioznawcze badania. Nauki historyczne. Filozofia chrześcijańska. Humanizm i egzystencjalizm.
Katolicka literatura. Dramat religijny i teatr. Śpiew i muzyka religijna. Sztuka sakralna.
12.
Dogmaty i teologia. Nauka protestancka. Nauka prawosławna. Apologetyka i teologia fundamentalna.
Eklezjologia i Mystici Corporis. Nauki biblijne. Patrologia i patrystyka. Dogmat maryjny. Etyka i
teologia moralna. Nowa teologia.
2
Czasy najnowsze 1914 - 1978
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
13.
Nauka społeczna. Studia społeczne. Polska myśl społeczna. Korporacjonizm chrześcijański. Persona-
lizm społeczny. Rodzina i małżeństwo. Partie chrześcijańskie. Związki zawodowe. Caritas chrześci-
jańska. Ruch abstynencki. Trzeci Świat. Ruchy migracyjne.
14.
Laikat apostolski. Bractwa i stowarzyszenia. Organizacje młodzieżowe. Akcja Katolicka. Akcja Ka-
tolicka w Polsce. Książka i prasa. Radio, film, telewizja. Francja - kraj misyjny. Księża-robotnicy.
Nowy apostolat.
15.
Formacja kapłańska. Powołania kapłańskie. Duchowieństwo polskie. Teologia praktyczna. Głoszenie
kazań. Nauczanie religii. Katecheza odnowiona. Szkolnictwo katolickie. Wychowanie religijne.
Świadkowie wiary. Duszpasterstwo polskie. Duszpasterstwo emigracyjne.
16.
Stany doskonałości. Instytuty świeckie. Zakony w Polsce. Duchowość katolicka. Ruch biblijny. Od-
nowa liturgiczna. Sakramenty święte. Eucharystia adorowana. Chrystus królujący. Maryja Wniebo-
wzięta. Naród maryjny.
17.
Jan XXIII. Paweł VI. Vaticanum II. Sesja Janowa. Sesja Pawłowa. Trzecia i czwarta sesja. Uczestnicy
soboru. Udział Polski. Jan Paweł I.
18.
Odnowa i zmiany. Episkopat światowy. Kolegium kardynalskie. Stolica Apostolska. Stan prezbite-
rów. Kryzys kapłaństwa. Seminaria duchowne. Diakonat stały. Instytuty i życie zakonne.
19.
Nauczanie soboru. Magisterium Kościoła i teologowie. Credo Pawła VI. Uczelnie kościelne. Proble-
my biblijne. Kierunki teologiczne. Teologia moralna i powrót etyki . Demografia i Humanae vitae.
Filozofia i tomizm. Nauki historyczne. Nauki kościelne w Polsce.
20.
Wizja soborowa. Kraje nierozwinięte. Encykliki Jana XXIII. Nauczanie Pawłowe. Wolność religijna.
Massmedia. Wyzwolenie Ameryki Łacińskiej. Teologia wyzwolenia. Europa zjednoczona. Europa
Wschodnia.
21.
Religie świata. Dziedzictwo Abrahamowe. Napięcia religijne. Ateizm wymuszony. Dialog Kościoła.
Działalność misyjna. Kościoły partykularne. Ewangelizacja świata.
22.
Chrześcijanie i sobór. Sekretariat Jedności Chrześcijan. Przywrócenie jedności. Kościoły wschodnie
katolickie. Patriarcha Atenagoras. Patriarcha Aleksy. Ekumeniczna Rada Kościołów. Ekumenizm w
Polsce.
23.
Chrześcijaństwo Afryki. Islam Środkowego Wschodu. Religie Azji. Komunizm Azji. Ewangelizacja
Oceanii. Problemy Ameryki Łacińskiej. Chadecja Ameryki Łacińskiej. Rewolucje Ameryki Łaciń-
skiej. Rewolucja Kuby.
3
Czasy najnowsze 1914 - 1978
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
24.
Kryzys idei ‘68. Ruchy charyzmatyków. Aktywność Ameryki Północnej. Dechrystianizacja Europy
Zachodniej. Rechrystianizacja Europy Zachodniej. Ateizacja Europy Wschodniej. Katolickość Polski.
4
Czasy najnowsze 1914 - 1978
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
Pierwszy okres
1914 – 1958
ZNISZCZENIA I ODBUDOWY
Dwie wojny światowe (1914-1918, 1939-1945) spowodowały śmierć, kalectwo, sieroctwo i zniszczenie
życia rodzinnego milionów ludzi, obok niełatwych do ustalenia strat materialnych, w tym ogromnej licz-
by dóbr kulturalnych. Kościół także doznał wielu bolesnych strat i ran w swej organizacji i działalności.
Najboleśniejsze były one w życiu religijnym i moralnym niejednego człowieka, choć u bardzo wielu wo-
jenne przeżycia, nawet w więzieniach i obozach koncentracyjnych, wzmogły religijność.
Papieże Benedykt XV, Pius XI, Pius XII pełnili godnie niełatwe zadanie orędowników pokoju w świecie,
a zwłaszcza trudne posłannictwo przewodzenia Kościołowi oraz dokonywania odbudowy i rozwoju życia
religijnego i społecznego na fundamencie zasad Chrystusowych.
Kościół przeciwstawiał się wojnom i ich tragicznym skutkom, czynił starania o pokój, ale sam spokoju
nie zaznał. W obronie religii i swego własnego istnienia musiał stale walczyć z zagrożeniem politycznym
i ideologicznym ze strony rewolucji, rządów totalitarnych i wojującego komunizmu, który po drugiej
wojnie, pod rządami Związku Radzieckiego, ukształtował obóz państw nazwanych
krajami demokracji
ludowej.
Papieże z wewnętrznych racji religijnych, ale także na skutek zagrożenia przez ateizm podjęli tym usil-
niejsze starania o jedność samego Kościoła i jedność całego chrześcijaństwa. Nowy kształt przyjęły sto-
sunki między papiestwem, prawosławiem i protestantyzmem, co miało wpływ na odnoszenie się katoli-
ków do innych wyznań chrześcijańskich.
Sytuacja Kościoła w
Europie
już po pierwszej wojnie światowej nie była jednolita. Po drugiej wojnie
światowej, z racji politycznych dzielono ją na Europę Zachodnią i Wschodnią. W pewnym stopniu odpo-
wiadało to podziałowi samorzutnemu po 1918 roku na kraje, które zachowały swą państwowość (stare
państwa europejskie), i kraje, które wówczas ją zyskały (nowe państwa europejskie).
Kościół w
Ameryce
Północnej i Centralne j, a także w Ameryce Południowej, w
Australii
i
Oceanii
nadal musiał działać w dwóch kulturalnie różnych światach: anglosaskim i latyńskim. Warunki jego życia
i działania zmieniały się szczególnie w krajach Ameryki Łacińskiej.
Dla dobra misji Pius XI starał się chronić Kościół przed utożsamianiem go z Europą Zachodnią. Młode
Kościoły krajowe
Azji
i
Afryki
rozwijały się, choć dla ich działalności nadal utrudnieniem były pozo-
stałości kolonializrnu, nacjonalizm i komunizm.
W kształtowaniu życia Kościoła zasadniczym ideałem pozostał uniformizm Piusa X z poprzedniego okre-
su, wszakże problemy teologiczne i kulturalne tylko częściowo były wspólne dla Europy i Ameryki.
Najwięcej jednomyślności okazali katolicy w rozumieniu społecznego i apostolskiego działania Kościoła.
We wszystkich krajach przyjęto Akcję Katolicką za najodpowiedniejszą formę apostolstwa laikatu.
Rozwój życia zakonnego i należyta formacja duchowieństwa stanowiły ważne źródło religijności katoli-
ków, którzy w wielu krajach zdołali przeciwstawić się wojującemu ateizmowi. Nowe zadania Kościoła
wymagały rozbudowy form duszpasterstwa, z dostosowaniem ich do warunków życia, zmieniających się
szybko przez 4 lata pierwszej wojny światowej, 20 lat okresu międzywojennego, 6 lat drugiej wojny
światowej i 14 lat
zimnej wojny
.
5
Czasy najnowsze 1914 - 1978
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl audipoznan.keep.pl
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
CZASY NAJNOWSZE 1914 - 1978
I OKRES 1914 – 1958
ZNISZCZENIA I ODBUDOWY
W dziejach ludzkości, szczególnie zaś w dziejach narodów europejskich, pierwsza wojna światowa
(1914-1918) była wydarzeniem przełomowym. Jak nigdy dotąd, brało w niej udział 65 milionów ludzi z
czternastu państw, poniosło śmierć 8,5 miliona ludzi, a jeszcze więcej było rannych i chorych, cierpią-
cych w niewoli i więzieniach. Wojna zmieniła warunki życia i mentalność ludzi. W Rosji doszło (1917)
do rewolucji, która wojującym komunistom, jak wówczas mówiono, umożliwiła zagarnięcie władzy i
wypowiedzenie wojny każdej religii, zwłaszcza zaś Kościołom chrześcijańskim.
Pokój zawarty po zakończeniu działań na frontach wojennych nie usunął źródeł napięć międzynarodo-
wych. Mówiło się, że był to
pokój zbrojny
.
Nie ustały też, po ogłoszeniu się państwem ateistycznym,
usiłowania Rosji Radzieckiej (nazwanej później Związkiem Radzieckim), by rewolucję i ideologię ko-
munistyczną narzucić całemu światu.
Kościół katolicki przez wojnę i wojujący komunizm także znalazł się w nowych warunkach życia i dzia-
łalności, a choć do Soboru Watykańskiego Drugiego (1962-1965) bez większych zmian zachował swe
dawne struktury, to jednak przyjął nowe formy apostolatu i chrystianizacji świata. Odpowiadając na po-
trzeby ludzkości, na owe
znaki czasu
,
o których później mówił Jan XXIII, Kościół do pewnego stopnia
zdołał w okresie międzywojennym ukształtować nowe idee, dotyczące świadomości o sobie samym i
swoim posłannictwie w świecie. Musiał wszakże pokonać wiele zewnętrznych przeciwieństw, a nawet
niechęci w nim samym, by te idee doszły do decydującego głosu za Jana XXIII (1958-1963) i doprowa-
dziły do wielkiego przełomu, którym był Sobór Watykański Drugi.
Bez tego, co narastało w Kościele wcześniej, od pierwszej wojny światowej, a także bez nowych warun-
ków życia, ukształtowanych drugą wojną światową, nie doszłoby do Janowego i soborowego
aggiorna-
mento.
Trzeba więc dzieje Kościoła od 1914 roku uznać za osobną, najnowszą epokę w jego historii.
Rozpoczyna ją pontyfikat Benedykta XV, którego zasługą jest, że nie oglądał się na to, co było niegdyś,
lecz zajął się teraźniejszością i przyszłością Kościoła.
Pontyfikat Jana XXIII (1958-1963) i Sobór Watykański Drugi dzielą najnowszą epokę na dwa okresy.
Okres pierwszy
, 1914-1958, trzeba nazwać, choć jest to tylko umowne, okresem
zniszczenia i odbudo-
wy
, które wystąpiły w świecie i w samym Kościele.
Drugi okres,
1958-1978, jest czasem
Soboru i odnowy Kościoła
. Odprawienie soboru było istotnym
dziełem, ale nie mniej istotnym, a nadto procesem o wiele dłuższym stała się realizacja soborowych
wskazań i nauki. Pierwszego dokonali Jan XXIII i Paweł XI, drugie spoczęło na barkach Pawła VI i jego
następców, Jana Pawła I i Jana Pawła II.
1.
Papież i kardynałowie. Kuria rzymska. Benedykt XV i wojna. Apele pokojowe. Polska cierpiąca i
niepodległa. Kodeks Prawa Kanonicznego. Pius XI i pokój Chrystusowy. Integralny nacjonalizm.
Państwa i konkordaty. Konkordat polski. Układ laterański. Pius XII i utracony pokój. Interwencje i
milczenie. Antysemityzm i holocaust. Pius XII i walcząca Polska. Martyrologium Polaków.
2.
Socjalizm i komunizm. Masoneria i Rotary Club. Ateizm naukowy. Nadzieja rosyjska. Cerkiew prze-
śladowana. Katolicyzm umęczony. Obrona polska. Stalinizm radziecki. Faszyzm włoski. Nazim nie-
miecki. Potępienie papieskie. Republikanizm hiszpański. Rewolucja republikańska. Komunizm
1
Czasy najnowsze 1914 - 1978
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
światowy. Demokratyzm ateizujący. Wiara narodu polskiego. Porozumienie zawarte. Porozumienie
złamane.
3.
Prawosławie i jedność. Fanar i Watykan. Prawosławni w Polsce. Kościół katolicki wschodni. Ruch
unijny. Unici w Polsce. Neounia w Polsce. Unici w Europie i Ameryce. Unici na Wschodzie. Ziemia
Święta i Izrael.
4.
Protestantyzm światowy. Anglikańska Wspólnota. Metodyści i baptyści. Prezbiteranie i reformowani.
Luteranie i nazizm. Ewangelicy w Polsce. Starokatolicy polscy. Sekty i ruchy religijne. Ewangelicki
ekumenizm. Ekumenizm i katolicy.
5.
Kościół włoski. Niemiecki. Austriacki. Szwajcarski. Belgijski. Holenderski. Francuski. Hiszpański.
Portugalski. Irlandzki. Angielski i szkocki. Kościoły skandynawskie.
6.
Kościół fiński. Estoński. Łotewski. Litewski. Polski. Czechosłowacki. Węgierski. Rumuński. Bułgar-
ski. Jugosłowiański. Albański. Grecki. Turecki. Kościoły w NRD.
7.
Kościół kanadyjski. Amerykański. Latynoamerykański. CELAM Ameryki Łacińskiej. Kościół mek-
sykański i rewolucja. Kościół meksykański i callistas. Kościół środkowoamerykański. Kościół kubań-
ski.
8.
Kościół brazylijski. Argentyński. Urugwajski. Paragwajski. Boliwijski. Peruwiański. Chilijski. Ko-
lumbijski. Wenezuelski. Ekwadorski. Kościół Oceanii i Australii.
9.
Misje zdekolonizowane. Misjologia i entologia . Wielka Karta Misji. Akomodacja uznana. Inkultura-
cja Kościołów partykularnych. Kler rodzimy. Afryka misyjna. Etiopia i Erytrea. Kraje arabskie. Egipt
islamski.
10.
Syberia, Mongolia i Mandżuria. Japonia panazjatycka. Korea podzielona. Chiny zrewolucjonizowane.
Chińska schizma. Indochiny walczące. Tajlandia i Birma. Indie rozbite. Pakistan i Cejlon. Indonezja i
Filipiny.
11.
Wiara i wiedza. Nauczycielski Urząd Kościoła. Uczelnie katolickie. Uczelnie teologiczne w Polsce.
Religioznawcze badania. Nauki historyczne. Filozofia chrześcijańska. Humanizm i egzystencjalizm.
Katolicka literatura. Dramat religijny i teatr. Śpiew i muzyka religijna. Sztuka sakralna.
12.
Dogmaty i teologia. Nauka protestancka. Nauka prawosławna. Apologetyka i teologia fundamentalna.
Eklezjologia i Mystici Corporis. Nauki biblijne. Patrologia i patrystyka. Dogmat maryjny. Etyka i
teologia moralna. Nowa teologia.
2
Czasy najnowsze 1914 - 1978
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
13.
Nauka społeczna. Studia społeczne. Polska myśl społeczna. Korporacjonizm chrześcijański. Persona-
lizm społeczny. Rodzina i małżeństwo. Partie chrześcijańskie. Związki zawodowe. Caritas chrześci-
jańska. Ruch abstynencki. Trzeci Świat. Ruchy migracyjne.
14.
Laikat apostolski. Bractwa i stowarzyszenia. Organizacje młodzieżowe. Akcja Katolicka. Akcja Ka-
tolicka w Polsce. Książka i prasa. Radio, film, telewizja. Francja - kraj misyjny. Księża-robotnicy.
Nowy apostolat.
15.
Formacja kapłańska. Powołania kapłańskie. Duchowieństwo polskie. Teologia praktyczna. Głoszenie
kazań. Nauczanie religii. Katecheza odnowiona. Szkolnictwo katolickie. Wychowanie religijne.
Świadkowie wiary. Duszpasterstwo polskie. Duszpasterstwo emigracyjne.
16.
Stany doskonałości. Instytuty świeckie. Zakony w Polsce. Duchowość katolicka. Ruch biblijny. Od-
nowa liturgiczna. Sakramenty święte. Eucharystia adorowana. Chrystus królujący. Maryja Wniebo-
wzięta. Naród maryjny.
17.
Jan XXIII. Paweł VI. Vaticanum II. Sesja Janowa. Sesja Pawłowa. Trzecia i czwarta sesja. Uczestnicy
soboru. Udział Polski. Jan Paweł I.
18.
Odnowa i zmiany. Episkopat światowy. Kolegium kardynalskie. Stolica Apostolska. Stan prezbite-
rów. Kryzys kapłaństwa. Seminaria duchowne. Diakonat stały. Instytuty i życie zakonne.
19.
Nauczanie soboru. Magisterium Kościoła i teologowie. Credo Pawła VI. Uczelnie kościelne. Proble-
my biblijne. Kierunki teologiczne. Teologia moralna i powrót etyki . Demografia i Humanae vitae.
Filozofia i tomizm. Nauki historyczne. Nauki kościelne w Polsce.
20.
Wizja soborowa. Kraje nierozwinięte. Encykliki Jana XXIII. Nauczanie Pawłowe. Wolność religijna.
Massmedia. Wyzwolenie Ameryki Łacińskiej. Teologia wyzwolenia. Europa zjednoczona. Europa
Wschodnia.
21.
Religie świata. Dziedzictwo Abrahamowe. Napięcia religijne. Ateizm wymuszony. Dialog Kościoła.
Działalność misyjna. Kościoły partykularne. Ewangelizacja świata.
22.
Chrześcijanie i sobór. Sekretariat Jedności Chrześcijan. Przywrócenie jedności. Kościoły wschodnie
katolickie. Patriarcha Atenagoras. Patriarcha Aleksy. Ekumeniczna Rada Kościołów. Ekumenizm w
Polsce.
23.
Chrześcijaństwo Afryki. Islam Środkowego Wschodu. Religie Azji. Komunizm Azji. Ewangelizacja
Oceanii. Problemy Ameryki Łacińskiej. Chadecja Ameryki Łacińskiej. Rewolucje Ameryki Łaciń-
skiej. Rewolucja Kuby.
3
Czasy najnowsze 1914 - 1978
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
24.
Kryzys idei ‘68. Ruchy charyzmatyków. Aktywność Ameryki Północnej. Dechrystianizacja Europy
Zachodniej. Rechrystianizacja Europy Zachodniej. Ateizacja Europy Wschodniej. Katolickość Polski.
4
Czasy najnowsze 1914 - 1978
Historia Kościoła Katolickiego – tom 4
Pierwszy okres
1914 – 1958
ZNISZCZENIA I ODBUDOWY
Dwie wojny światowe (1914-1918, 1939-1945) spowodowały śmierć, kalectwo, sieroctwo i zniszczenie
życia rodzinnego milionów ludzi, obok niełatwych do ustalenia strat materialnych, w tym ogromnej licz-
by dóbr kulturalnych. Kościół także doznał wielu bolesnych strat i ran w swej organizacji i działalności.
Najboleśniejsze były one w życiu religijnym i moralnym niejednego człowieka, choć u bardzo wielu wo-
jenne przeżycia, nawet w więzieniach i obozach koncentracyjnych, wzmogły religijność.
Papieże Benedykt XV, Pius XI, Pius XII pełnili godnie niełatwe zadanie orędowników pokoju w świecie,
a zwłaszcza trudne posłannictwo przewodzenia Kościołowi oraz dokonywania odbudowy i rozwoju życia
religijnego i społecznego na fundamencie zasad Chrystusowych.
Kościół przeciwstawiał się wojnom i ich tragicznym skutkom, czynił starania o pokój, ale sam spokoju
nie zaznał. W obronie religii i swego własnego istnienia musiał stale walczyć z zagrożeniem politycznym
i ideologicznym ze strony rewolucji, rządów totalitarnych i wojującego komunizmu, który po drugiej
wojnie, pod rządami Związku Radzieckiego, ukształtował obóz państw nazwanych
krajami demokracji
ludowej.
Papieże z wewnętrznych racji religijnych, ale także na skutek zagrożenia przez ateizm podjęli tym usil-
niejsze starania o jedność samego Kościoła i jedność całego chrześcijaństwa. Nowy kształt przyjęły sto-
sunki między papiestwem, prawosławiem i protestantyzmem, co miało wpływ na odnoszenie się katoli-
ków do innych wyznań chrześcijańskich.
Sytuacja Kościoła w
Europie
już po pierwszej wojnie światowej nie była jednolita. Po drugiej wojnie
światowej, z racji politycznych dzielono ją na Europę Zachodnią i Wschodnią. W pewnym stopniu odpo-
wiadało to podziałowi samorzutnemu po 1918 roku na kraje, które zachowały swą państwowość (stare
państwa europejskie), i kraje, które wówczas ją zyskały (nowe państwa europejskie).
Kościół w
Ameryce
Północnej i Centralne j, a także w Ameryce Południowej, w
Australii
i
Oceanii
nadal musiał działać w dwóch kulturalnie różnych światach: anglosaskim i latyńskim. Warunki jego życia
i działania zmieniały się szczególnie w krajach Ameryki Łacińskiej.
Dla dobra misji Pius XI starał się chronić Kościół przed utożsamianiem go z Europą Zachodnią. Młode
Kościoły krajowe
Azji
i
Afryki
rozwijały się, choć dla ich działalności nadal utrudnieniem były pozo-
stałości kolonializrnu, nacjonalizm i komunizm.
W kształtowaniu życia Kościoła zasadniczym ideałem pozostał uniformizm Piusa X z poprzedniego okre-
su, wszakże problemy teologiczne i kulturalne tylko częściowo były wspólne dla Europy i Ameryki.
Najwięcej jednomyślności okazali katolicy w rozumieniu społecznego i apostolskiego działania Kościoła.
We wszystkich krajach przyjęto Akcję Katolicką za najodpowiedniejszą formę apostolstwa laikatu.
Rozwój życia zakonnego i należyta formacja duchowieństwa stanowiły ważne źródło religijności katoli-
ków, którzy w wielu krajach zdołali przeciwstawić się wojującemu ateizmowi. Nowe zadania Kościoła
wymagały rozbudowy form duszpasterstwa, z dostosowaniem ich do warunków życia, zmieniających się
szybko przez 4 lata pierwszej wojny światowej, 20 lat okresu międzywojennego, 6 lat drugiej wojny
światowej i 14 lat
zimnej wojny
.
5
Czasy najnowsze 1914 - 1978
[ Pobierz całość w formacie PDF ]