Historia książki
W XII wieku dotarł do Europy papier. Był to materiał tańszy i praktyczniejszy niż papirus czy pergamin, więc książka mogła mieć nieco więcej nabywców. Jednak proces jej upowszechniania ciągle przebiegał wolno, gdyż nie znano jeszcze druku i wszystkie książki pisano ręcznie – były to tzw. manuskrypty. Na dworze władcy przepisywaniem ksiąg zajmował się najczęściej tzw. skryba. Wiele zawdzięczamy mnichom z zakonu benedyktynów, którzy w swych klasztorach cierpliwie przepisywali mnóstwo ksiąg.
Z czasem papirus zaczął być wypierany przez pergamin. Do wyrobu pergaminu używano różnych rodzajów skór, zazwyczaj owczych, kozich lub cielęcych. Materiał ten odznaczał się lepszą trwałością niż papirus, był ponadto gładszy i jaśniejszy. Początkowo sporządzano z niego zwoje. W późniejszym czasie zaczęto arkusze pergaminu składać i zszywać w kodeksy – okazało się, że dla sporządzenia książki w takiej postaci pergamin nadawał się lepiej niż papirus. Dzięki stosunkowo niskiej cenie i poręczności kodeks od V wieku wykorzystywano częściej niż zwój. Gdy wynaleziono papier, forma kodeksu przyjęła się na dobre.
Na początku XV wieku ilustracje oraz teksty zaczęto ryć na drewnianych deskach, które powlekano farbą i odciskano na papierze. W ten sposób można było odbijać całe strony książki. Jednak technika ta była bardzo pracochłonna. Prawdziwym przełomem okazało się zastosowanie ruchomych czcionek przez Niemca – Jana Gutenberga w połowie XV wieku. Dzięki temu wynalazkowi zdecydowanie obniżono koszt produkcji książek i zaczęły trafiać one do coraz większej liczby czytelników. Książki wydrukowane przed rokiem 1501 nazywamy inkunabułami.
Pierwsze książki wykonywano z papirusu ponad cztery tysiące lat temu. Grecką nazwą papyros określano roślinę rosnącą w delcie Nilu. Jej łodygi cięto wzdłuż na pojedyncze włókna, które układano jedno obok drugiego, a następnie przykrywano kolejną warstwą ułożoną poprzecznie. Powstały w ten sposób arkusz ściskano specjalną prasą i suszono. Pierwsze książki miały postać zwojów, które uzyskiwano, sklejając ze sobą kilkanaście arkuszy papirusu i nawijając je na dwa drążki. Poszczególne strony książki czytelnik odsłaniał, stopniowo rozwijając zwój w czasie czytania. Próbowano wprawdzie pojedyncze arkusze papirusu składać i zszywać w tzw. kodeksy (czyli w taką formę książki, jakiej używamy dzisiaj), ale zbyt łatwo się one niszczyły.
Od wynalazku Gutenberga historia książki zaczyna się toczyć coraz szybciej. Stopniowo doskonalą się sposoby druku oraz wytwarzania papieru i innych materiałów drukarskich. Dzisiaj do przygotowania książki wykorzystuje się komputery. Współczesne książki mają już nie tylko postać tradycyjnego drukowanego kodeksu, ale wydawane są także w wersji elektronicznej na płytach CD-ROM.
Od wynalazku Gutenberga historia książki zaczyna się toczyć coraz szybciej. Stopniowo doskonalą się sposoby druku oraz wytwarzania papieru i innych materiałów drukarskich. Dzisiaj do przygotowania książki wykorzystuje się komputery. Współczesne książki mają już nie tylko postać tradycyjnego drukowanego kodeksu, ale wydawane są także w wersji elektronicznej na płytach CD-ROM.
... [ Pobierz całość w formacie PDF ]