[ Pobierz całość w formacie PDF ]
HISTORIA�REDNIOWIECZESTANIS�AW SZCZURWYDAWNICTWO LITERACKIE� Copyright by Wydawnictwo Literackie, Krak�w 2002Recenzje merytoryczne Prof. dr hab. Tomasz Jasi�ski Prof. dr hab. Krzysztof O��gKonsultacje dotycz�ce literatury Prof. dr hab. Henryk MarkiewiczIndeksy os�b, autor�w opracowa� oraz indeks nazw geograficznych, administracyjnych i etnicznych Maciej ZdanekProjekt ok�adki, stron tytu�owych, uk�ad typograficzny, wyb�r ilustracji Tomasz LecSystematyzacja problem�w egzaminacyjnych, redakcja Ma�gorzata Hertmanowicz-BrzozaRedaktor prowadz�cy Barbara G�rskaRedakcja techniczna Bo�ena KorbutAdiustacja i korektyBarbara Borowska, Alina Doboszewska, Barbara G�rska, Teresa Podoska,Henryka Salawa, Urszula Srokosz-Martiuk, Agnieszka StrzeleckaPrinted in PolandWydawnictwo Literackie 200231-147 Krak�w, ul. D�uga 1bezp�atna linia informacyjna: 0 800 42 10 40http://www.wl.net.plksi�garnia internetowa: www.wl.net.ple-mail: ksiegarnia@wl.net.pltel./fax: (+48-12) 422 46 44Sk�ad i �amanie: InfomarketDruk i oprawa: Wroc�awska Drukarnia Naukowa PANISBN 83-08-03273-7WST�PNiniejsze opracowanie stanowi pierwsz� cz�� Historii Polski przygotowywanej przez pracownik�w Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiello�skiego. W zamy�le autor�w poszczeg�lne tomy maj� pe�ni� rol� podr�cznik�w dla student�w historii i innych kierunk�w studi�w humanistycznych. Mo�e z nich jednak skorzysta� ka�dy zainteresowany histori� ojczyst�. Ucze� szko�y �redniej znajdzie tu uzupe�nienie, a niekiedy i wyja�nienie wielu zagadnie�, z kt�rymi styka si� na lekcjach historii, a nauczyciel wyniki nowszych bada�, cz�sto r�ni�ce si� od znanych mu ze studi�w uniwersyteckich.Przyst�puj�c do pisania historii Polski �redniowiecznej, autor staje przed pytaniem, od jakiego momentu dziej�w powinien rozpocz��. Jest to zawsze trudne do okre�lenia, tak jak trudne jest dok�adne wyznaczenie pocz�tk�w tej epoki.W pe�ni �wiadomie rozpocz��em wyk�ad z historii Polski od po�owy X w, a wi�c od czasu, kiedy w wyniku szcz�liwego splotu okoliczno�ci znalaz�o si� w Europie miejsce na jeszcze jedno pa�stwo, kt�re najpierw okre�lano jako pa�stwo gnie�nie�skie, a p�niej nazwano Polsk�.Zdaj� sobie spraw� z faktu, �e mo�na by�o przyj�� inn� periodyzacj� i dokona� synchronizacji naszych dziej�w z histori� powszechn� �redniowiecza. Wtedy nale�a�oby wyk�ad rozpocz�� od V w. i prowadzi� go, omawiaj�c pi�� stuleci r�wnolegle z dziejami powszechnymi. Zabieg taki, polegaj�cy tak naprawd� na sztucznym wyd�u�aniu historii pa�stwa, uzna�em za bezcelowy. Uwa�am bowiem, �e do X w. nie mo�na m�wi� o historii Polski, lecz co najwy�ej o dziejach terytorium, na kt�rym powsta�o p�niej pa�stwo. Okres bez ma�a pi�ciu wiek�w � od V do X � dotyczy dziej�w terytorium mi�dzy Odr�periodyzacjaWST�P16a Wis��, na kt�rym powsta� mia�o w przysz�o�ci pa�stwo polskie. Uzna�em jednak, �e nale�y pozostawi� go archeologom, kt�rzy kompetentnie wyja�niaj� wszystkie problemy z nim zwi�zane.historia Staj�c przed dylematem, czy przedstawia� dzieje terytorium, czy histori�pa�stwa pa�stwa, wybra�em to drugie. Konsekwentnie wi�c pisa�em o historii pa�stwa polskiego w �redniowieczu, a nie o �redniowiecznych dziejach terytorium, na kt�rym mia�o powsta�.Zrezygnowa�em r�wnie� ze statycznego opisywania dziej�w terytorium zajmowanego przez pa�stwo w chwili jego powstania. By�o ono w og�lnych zarysach zbli�one do teren�w dzisiejszej Rzeczypospolitej Polskiej, kt�rej granice wyznaczone zosta�y przez wynik drugiej wojny �wiatowej i arbitralne decyzje zwyci�skich mocarstw.�wiadomie stara�em si� zerwa� z modelem przedstawiania historii �redniowiecznej Polski, kt�ry dominowa� w dotychczasowych uj�ciach podr�cznikowych. Polega� on, najog�lniej m�wi�c, na rozpoczynaniu od oko�o V w. terytorium i przedstawianiu �redniowiecznych dziej�w Polski w granicach zajmowanych przez gnie�nie�skie pa�stwo Mieszka I i Boles�awa Chrobrego. Rodzi�o to liczne komplikacje. Przyjmowano bowiem, �e do historii pa�stwa polskiego w tej epoce nale�� na r�wnych prawach dzieje wszystkich terytori�w, kt�re znajdowa�y si� pod zwierzchnictwem Piast�w w X i XI w. St�d na kartach historii Polski przez ca�e �redniowiecze pojawia�y si� Pomorze Zachodnie czy �l�sk. Nietrudno dostrzec, �e szukano w ten spos�b historycznego uzasadnienia dla stanu wytworzonego po drugiej wojnie �wiatowej.Dzieje Polski �redniowiecznej obejmuj� pi�� wiek�w. By� to wystarczaj�co d�ugi czas, by pa�stwo zmieni�o swoje granice i charakter. Inny kszta�t terytorialny mia�o w czasach pierwszych Piast�w, inny przybra�o Odrodzone Kr�lestwo Polskie w XIV stuleciu, a jeszcze inny wielonarodowa monarchia Jagiellon�w. W jednym okresie zachodnia granica pa�stwa przebiega�a na Odrze, w innym niedaleko Krakowa. W�adza Mieszka I na wschodzie jeszcze nie si�ga�a Bugu, ale ju� w czasach Jana D�ugosza Dniepr by� uwa�any za polsk� rzek�.Zmiany terytorialne powinny by� uwzgl�dniane chocia�by po to, by unikn�� fa�szywego obrazu dziej�w. Dzisiaj nie ma potrzeby udowadniania polsko�ci Szczecina w �redniowieczu ani pisania o piastowskim dziedzictwie na Pomorzu Zachodnim. Nie ma te� potrzeby szukania szczeg�lnych zwi�zk�w �l�ska z Polsk� w XV w. i w��czania go do dziej�w monarchii Jagiellon�w jako utraconego przez nich terytorium. Sztuczne wydaje si� r�wnie� w��czanie w histori� Polski dziej�w pa�stwa zakonu krzy�ackiego nad Ba�tykiem tylko z tego powodu, �e w jego granicach znalaz�o si� Pomorze Gda�skie, pozostaj�ce wcze�niej pod zwierzchnictwem piastowskich ksi���t. Trzeba raczej przyj��, �e stupi��dziesi�cioletnie dzieje tego regionu nale�� do historii innego pa�stwa. Podobnie sprawa przedstawia si� z Mazowszem w okresie jego samodzielno�ci politycznej.Trzeba pogodzi� si� z faktem, �e niekt�re ziemie zmienia�y sw� przynale�no�� pa�stwow� i ich histori� nale�y si� podzieli� z innymi. Na przyk�ad dzieje �redniowiecznego �l�ska to fragment historii Polski i Czech. Dzieje Rusi Halickiej nale�� zar�wno do historii Rusi Kijowskiej, jak i Polski czy W�gier.WST�PKa�dy podzia� historii na okresy jest sztuczny. Wiemy, �e nie ko�czy si� ona nagle w jednym miejscu. Periodyzacja zawsze ma charakter umowny. Maj�c t� �wiadomo��, zaproponowa�em podzia� dziej�w pa�stwa polskiego na sze�� r�nych okres�w, obj�tych w podr�czniku poszczeg�lnymi cz�ciami.Pierwsza ma charakter obszernego wprowadzenia oraz obejmuje okres przedpa�stwowy, bardzo sk�po o�wietlony przez �r�d�a pisane. Ograniczy�em si� wi�c jedynie do przedstawienia i skomentowania najstarszych pisanych �wiadectw �r�d�owych o nomenklaturach plemiennych oraz przedstawienia wynik�w bada� archeologicznych dotycz�cych osadnictwa. Wydaje si� bowiem, �e gwa�towne przemiany osadnicze, zwi�zane z podbojami prowadzonymi przez nieznane z nazwy plemi� zamieszkuj�ce okolice Gniezna, najpe�niej o�wietlaj� zagadkowy proces powstawania pa�stwa gnie�nie�skiego. Rezygnuj� z przyj�tego powszechnie w historiografii terminu �podb�j wewn�trzny" na okre�lenie ekspansji terytorialnej owego plemienia. Dla tych, kt�rzy zostali podbici, nie mia�o to przecie� �adnego znaczenia.Cz�� druga, po�wi�cona monarchii pierwszych historycznych w�adc�w, nazwanych w epoce nowo�ytnej Piastami, obejmuje okres od chrztu Mieszka l do upadku pa�stwa piastowskiego w latach trzydziestych XI w. Okres ten mo�na nazwa� wojenn� monarchi� pierwszych Piast�w. Dla p�niejszej historii Polski mia� on znaczenie trudne do przecenienia. Pierwszym w�adcom Gniezna uda�o si� bowiem nie tylko stworzy�, ale i utrzyma� pa�stwo, kt�re ich m�drej polityce i chrze�cija�stwu zawdzi�cza�o, �e nie podzieli�o losu pa�stewek s�owia�skich na Po�abiu.W cz�ci trzeciej przedstawi�em dzieje drugiego pa�stwa piastowskiego. Zaczynaj� si� one od powrotu do kraju Kazimierza Odnowiciela, a ko�cz� na �mierci Mieszka III Starego w 1202 r. Pocz�tek tego okresu stanowi cezur� bardzo wyra�n�. Przy obcej pomocy syn Mieszka II zdo�a� odbudowa� zniszczone struktury pa�stwowe i odzyska� panowanie nad wi�ksz� cz�ci� terytorium, kt�re pozostawa�o kiedy� pod w�adz� jego ojca. Koniec drugiego pa�stwa piastowskiego nie jest ju� tak oczywisty. Data �mierci ostatniego z syn�w Boles�awa Krzywoustego wyznacza jednak � oczywi�cie w spos�b umowny � pocz�tek nowej epoki.Ca�a historia drugiego pa�stwa obejmuje prawie sto sze��dziesi�t lat i panowanie czterech pokole� dynastii piastowskiej, cz�sto nazywane epok� prawa ksi���cego. Termin ten nie wydaje si� jednak wystarczaj�co precyzyjny, poniewa� nie mo�na dok�adnie oznaczy� pocz�tk�w systemu prawa ksi���cego w Polsce. St�d polityczne kryterium periodyzacji jest w tym przypadku chyba czytelniejsze.Trzynaste stulecie w dziejach pa�stwa polskiego stanowi zamkni�ty okres, omawiam je w cz�ci czwartej. Miejsce jednej monarchii zaj�o kilka dziedzicznych, suwerennych ksi�stw piastowskich, kt�re powsta�y w wyniku zwyci�stwa zasady dziedziczno�ci w r�nych liniach rozradzaj�cej si� dynastii. Wszystkie ksi�stwa by�y r�wne i ka�de z nich prowadzi�o samodzieln� polityk�. Ka�de mia�o tak�e swoj� w�asn�, kr�tsz� lub d�u�sz�, histori�. Dlatego te� poszczeg�lne ksi�stwa zosta�y om�wione w osobnych rozdzia�ach. Pewn� �wiadom� niekonsekwencj� by�o wydzielenie tu w osobnym rozdziale dziej�w ksi�stwa pomorskiego w XIII w. Cho� pozostawa�o ono pod w�adz� miejsco-struktura podr�cznikacz�� pierwszacz�� drugacz�� trzeciacz�� czwartaWST�P18cz�� pi�tacz�� sz�stastruktura rozdzia��wwej dynastii, zdecydowa�em si�, ze wzgl�du na p�niejszy zwi�zek ksi�stwa z Wielkopolsk� i Kr�lestwem Polskim, uwzgl�dni� jego histori� na r�wni z dziejami poszczeg�lnych ksi�stw piastowskich.Cz�� pi�t� podr�cznika, po�wi�con� odrodzonemu Kr�lestwu Polskiemu, rozpoczynam od gnie�nie�skiej koronacji na kr�la Polski w�adcy Czech Wac�awa II. Jemu pierwszemu uda�o si� bowiem opanowa� zar�wno Ma�o-polsk�, jak i Wielkopolsk� � dwie najwa�niejsze prowincje, bez kt�rych nie mog�o dokona� si� zjednoczenie pa�stwa. Pod jego rz�dami Kr�lestwo Polskie odrodzi�o si� w... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl audipoznan.keep.pl
HISTORIA�REDNIOWIECZESTANIS�AW SZCZURWYDAWNICTWO LITERACKIE� Copyright by Wydawnictwo Literackie, Krak�w 2002Recenzje merytoryczne Prof. dr hab. Tomasz Jasi�ski Prof. dr hab. Krzysztof O��gKonsultacje dotycz�ce literatury Prof. dr hab. Henryk MarkiewiczIndeksy os�b, autor�w opracowa� oraz indeks nazw geograficznych, administracyjnych i etnicznych Maciej ZdanekProjekt ok�adki, stron tytu�owych, uk�ad typograficzny, wyb�r ilustracji Tomasz LecSystematyzacja problem�w egzaminacyjnych, redakcja Ma�gorzata Hertmanowicz-BrzozaRedaktor prowadz�cy Barbara G�rskaRedakcja techniczna Bo�ena KorbutAdiustacja i korektyBarbara Borowska, Alina Doboszewska, Barbara G�rska, Teresa Podoska,Henryka Salawa, Urszula Srokosz-Martiuk, Agnieszka StrzeleckaPrinted in PolandWydawnictwo Literackie 200231-147 Krak�w, ul. D�uga 1bezp�atna linia informacyjna: 0 800 42 10 40http://www.wl.net.plksi�garnia internetowa: www.wl.net.ple-mail: ksiegarnia@wl.net.pltel./fax: (+48-12) 422 46 44Sk�ad i �amanie: InfomarketDruk i oprawa: Wroc�awska Drukarnia Naukowa PANISBN 83-08-03273-7WST�PNiniejsze opracowanie stanowi pierwsz� cz�� Historii Polski przygotowywanej przez pracownik�w Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiello�skiego. W zamy�le autor�w poszczeg�lne tomy maj� pe�ni� rol� podr�cznik�w dla student�w historii i innych kierunk�w studi�w humanistycznych. Mo�e z nich jednak skorzysta� ka�dy zainteresowany histori� ojczyst�. Ucze� szko�y �redniej znajdzie tu uzupe�nienie, a niekiedy i wyja�nienie wielu zagadnie�, z kt�rymi styka si� na lekcjach historii, a nauczyciel wyniki nowszych bada�, cz�sto r�ni�ce si� od znanych mu ze studi�w uniwersyteckich.Przyst�puj�c do pisania historii Polski �redniowiecznej, autor staje przed pytaniem, od jakiego momentu dziej�w powinien rozpocz��. Jest to zawsze trudne do okre�lenia, tak jak trudne jest dok�adne wyznaczenie pocz�tk�w tej epoki.W pe�ni �wiadomie rozpocz��em wyk�ad z historii Polski od po�owy X w, a wi�c od czasu, kiedy w wyniku szcz�liwego splotu okoliczno�ci znalaz�o si� w Europie miejsce na jeszcze jedno pa�stwo, kt�re najpierw okre�lano jako pa�stwo gnie�nie�skie, a p�niej nazwano Polsk�.Zdaj� sobie spraw� z faktu, �e mo�na by�o przyj�� inn� periodyzacj� i dokona� synchronizacji naszych dziej�w z histori� powszechn� �redniowiecza. Wtedy nale�a�oby wyk�ad rozpocz�� od V w. i prowadzi� go, omawiaj�c pi�� stuleci r�wnolegle z dziejami powszechnymi. Zabieg taki, polegaj�cy tak naprawd� na sztucznym wyd�u�aniu historii pa�stwa, uzna�em za bezcelowy. Uwa�am bowiem, �e do X w. nie mo�na m�wi� o historii Polski, lecz co najwy�ej o dziejach terytorium, na kt�rym powsta�o p�niej pa�stwo. Okres bez ma�a pi�ciu wiek�w � od V do X � dotyczy dziej�w terytorium mi�dzy Odr�periodyzacjaWST�P16a Wis��, na kt�rym powsta� mia�o w przysz�o�ci pa�stwo polskie. Uzna�em jednak, �e nale�y pozostawi� go archeologom, kt�rzy kompetentnie wyja�niaj� wszystkie problemy z nim zwi�zane.historia Staj�c przed dylematem, czy przedstawia� dzieje terytorium, czy histori�pa�stwa pa�stwa, wybra�em to drugie. Konsekwentnie wi�c pisa�em o historii pa�stwa polskiego w �redniowieczu, a nie o �redniowiecznych dziejach terytorium, na kt�rym mia�o powsta�.Zrezygnowa�em r�wnie� ze statycznego opisywania dziej�w terytorium zajmowanego przez pa�stwo w chwili jego powstania. By�o ono w og�lnych zarysach zbli�one do teren�w dzisiejszej Rzeczypospolitej Polskiej, kt�rej granice wyznaczone zosta�y przez wynik drugiej wojny �wiatowej i arbitralne decyzje zwyci�skich mocarstw.�wiadomie stara�em si� zerwa� z modelem przedstawiania historii �redniowiecznej Polski, kt�ry dominowa� w dotychczasowych uj�ciach podr�cznikowych. Polega� on, najog�lniej m�wi�c, na rozpoczynaniu od oko�o V w. terytorium i przedstawianiu �redniowiecznych dziej�w Polski w granicach zajmowanych przez gnie�nie�skie pa�stwo Mieszka I i Boles�awa Chrobrego. Rodzi�o to liczne komplikacje. Przyjmowano bowiem, �e do historii pa�stwa polskiego w tej epoce nale�� na r�wnych prawach dzieje wszystkich terytori�w, kt�re znajdowa�y si� pod zwierzchnictwem Piast�w w X i XI w. St�d na kartach historii Polski przez ca�e �redniowiecze pojawia�y si� Pomorze Zachodnie czy �l�sk. Nietrudno dostrzec, �e szukano w ten spos�b historycznego uzasadnienia dla stanu wytworzonego po drugiej wojnie �wiatowej.Dzieje Polski �redniowiecznej obejmuj� pi�� wiek�w. By� to wystarczaj�co d�ugi czas, by pa�stwo zmieni�o swoje granice i charakter. Inny kszta�t terytorialny mia�o w czasach pierwszych Piast�w, inny przybra�o Odrodzone Kr�lestwo Polskie w XIV stuleciu, a jeszcze inny wielonarodowa monarchia Jagiellon�w. W jednym okresie zachodnia granica pa�stwa przebiega�a na Odrze, w innym niedaleko Krakowa. W�adza Mieszka I na wschodzie jeszcze nie si�ga�a Bugu, ale ju� w czasach Jana D�ugosza Dniepr by� uwa�any za polsk� rzek�.Zmiany terytorialne powinny by� uwzgl�dniane chocia�by po to, by unikn�� fa�szywego obrazu dziej�w. Dzisiaj nie ma potrzeby udowadniania polsko�ci Szczecina w �redniowieczu ani pisania o piastowskim dziedzictwie na Pomorzu Zachodnim. Nie ma te� potrzeby szukania szczeg�lnych zwi�zk�w �l�ska z Polsk� w XV w. i w��czania go do dziej�w monarchii Jagiellon�w jako utraconego przez nich terytorium. Sztuczne wydaje si� r�wnie� w��czanie w histori� Polski dziej�w pa�stwa zakonu krzy�ackiego nad Ba�tykiem tylko z tego powodu, �e w jego granicach znalaz�o si� Pomorze Gda�skie, pozostaj�ce wcze�niej pod zwierzchnictwem piastowskich ksi���t. Trzeba raczej przyj��, �e stupi��dziesi�cioletnie dzieje tego regionu nale�� do historii innego pa�stwa. Podobnie sprawa przedstawia si� z Mazowszem w okresie jego samodzielno�ci politycznej.Trzeba pogodzi� si� z faktem, �e niekt�re ziemie zmienia�y sw� przynale�no�� pa�stwow� i ich histori� nale�y si� podzieli� z innymi. Na przyk�ad dzieje �redniowiecznego �l�ska to fragment historii Polski i Czech. Dzieje Rusi Halickiej nale�� zar�wno do historii Rusi Kijowskiej, jak i Polski czy W�gier.WST�PKa�dy podzia� historii na okresy jest sztuczny. Wiemy, �e nie ko�czy si� ona nagle w jednym miejscu. Periodyzacja zawsze ma charakter umowny. Maj�c t� �wiadomo��, zaproponowa�em podzia� dziej�w pa�stwa polskiego na sze�� r�nych okres�w, obj�tych w podr�czniku poszczeg�lnymi cz�ciami.Pierwsza ma charakter obszernego wprowadzenia oraz obejmuje okres przedpa�stwowy, bardzo sk�po o�wietlony przez �r�d�a pisane. Ograniczy�em si� wi�c jedynie do przedstawienia i skomentowania najstarszych pisanych �wiadectw �r�d�owych o nomenklaturach plemiennych oraz przedstawienia wynik�w bada� archeologicznych dotycz�cych osadnictwa. Wydaje si� bowiem, �e gwa�towne przemiany osadnicze, zwi�zane z podbojami prowadzonymi przez nieznane z nazwy plemi� zamieszkuj�ce okolice Gniezna, najpe�niej o�wietlaj� zagadkowy proces powstawania pa�stwa gnie�nie�skiego. Rezygnuj� z przyj�tego powszechnie w historiografii terminu �podb�j wewn�trzny" na okre�lenie ekspansji terytorialnej owego plemienia. Dla tych, kt�rzy zostali podbici, nie mia�o to przecie� �adnego znaczenia.Cz�� druga, po�wi�cona monarchii pierwszych historycznych w�adc�w, nazwanych w epoce nowo�ytnej Piastami, obejmuje okres od chrztu Mieszka l do upadku pa�stwa piastowskiego w latach trzydziestych XI w. Okres ten mo�na nazwa� wojenn� monarchi� pierwszych Piast�w. Dla p�niejszej historii Polski mia� on znaczenie trudne do przecenienia. Pierwszym w�adcom Gniezna uda�o si� bowiem nie tylko stworzy�, ale i utrzyma� pa�stwo, kt�re ich m�drej polityce i chrze�cija�stwu zawdzi�cza�o, �e nie podzieli�o losu pa�stewek s�owia�skich na Po�abiu.W cz�ci trzeciej przedstawi�em dzieje drugiego pa�stwa piastowskiego. Zaczynaj� si� one od powrotu do kraju Kazimierza Odnowiciela, a ko�cz� na �mierci Mieszka III Starego w 1202 r. Pocz�tek tego okresu stanowi cezur� bardzo wyra�n�. Przy obcej pomocy syn Mieszka II zdo�a� odbudowa� zniszczone struktury pa�stwowe i odzyska� panowanie nad wi�ksz� cz�ci� terytorium, kt�re pozostawa�o kiedy� pod w�adz� jego ojca. Koniec drugiego pa�stwa piastowskiego nie jest ju� tak oczywisty. Data �mierci ostatniego z syn�w Boles�awa Krzywoustego wyznacza jednak � oczywi�cie w spos�b umowny � pocz�tek nowej epoki.Ca�a historia drugiego pa�stwa obejmuje prawie sto sze��dziesi�t lat i panowanie czterech pokole� dynastii piastowskiej, cz�sto nazywane epok� prawa ksi���cego. Termin ten nie wydaje si� jednak wystarczaj�co precyzyjny, poniewa� nie mo�na dok�adnie oznaczy� pocz�tk�w systemu prawa ksi���cego w Polsce. St�d polityczne kryterium periodyzacji jest w tym przypadku chyba czytelniejsze.Trzynaste stulecie w dziejach pa�stwa polskiego stanowi zamkni�ty okres, omawiam je w cz�ci czwartej. Miejsce jednej monarchii zaj�o kilka dziedzicznych, suwerennych ksi�stw piastowskich, kt�re powsta�y w wyniku zwyci�stwa zasady dziedziczno�ci w r�nych liniach rozradzaj�cej si� dynastii. Wszystkie ksi�stwa by�y r�wne i ka�de z nich prowadzi�o samodzieln� polityk�. Ka�de mia�o tak�e swoj� w�asn�, kr�tsz� lub d�u�sz�, histori�. Dlatego te� poszczeg�lne ksi�stwa zosta�y om�wione w osobnych rozdzia�ach. Pewn� �wiadom� niekonsekwencj� by�o wydzielenie tu w osobnym rozdziale dziej�w ksi�stwa pomorskiego w XIII w. Cho� pozostawa�o ono pod w�adz� miejsco-struktura podr�cznikacz�� pierwszacz�� drugacz�� trzeciacz�� czwartaWST�P18cz�� pi�tacz�� sz�stastruktura rozdzia��wwej dynastii, zdecydowa�em si�, ze wzgl�du na p�niejszy zwi�zek ksi�stwa z Wielkopolsk� i Kr�lestwem Polskim, uwzgl�dni� jego histori� na r�wni z dziejami poszczeg�lnych ksi�stw piastowskich.Cz�� pi�t� podr�cznika, po�wi�con� odrodzonemu Kr�lestwu Polskiemu, rozpoczynam od gnie�nie�skiej koronacji na kr�la Polski w�adcy Czech Wac�awa II. Jemu pierwszemu uda�o si� bowiem opanowa� zar�wno Ma�o-polsk�, jak i Wielkopolsk� � dwie najwa�niejsze prowincje, bez kt�rych nie mog�o dokona� si� zjednoczenie pa�stwa. Pod jego rz�dami Kr�lestwo Polskie odrodzi�o si� w... [ Pobierz całość w formacie PDF ]