[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Julian BarnesHISTORIA �WIATA w dziesi�ciu i p� rozdzia�achPrze�o�y� Tomasz Biero�Rozdzia� pierwszyPASA�ER NA GAP�Behemoty umie�cili w �adowni wraz z nosoro�cami, hipopotamami i s�oniami. Decyzja,by wykorzysta� je jako balast, by�a rozs�dna, ale mo�ecie sobie wyobrazi�, jaki panowa�smr�d. A nie by�o komu uprz�tn�� �ajna. M�czy�ni byli przem�czeni zmianowym systememkarmienia, a ich kobiety, kt�re spod ognistych j�zyk�w pachnide� wion�y r�wnie okropnie comy, by�y o wiele za delikatne. O ile wi�c �ajno mia�o w og�le zosta� uprz�tni�te, musieli�myzrobi� to sami. Co kilka miesi�cy podnoszono klap� na pok�adzie rufowym i wpuszczanoskrzydlate s�u�by oczyszczania. To znaczy najpierw trzeba by�o wypu�ci� smr�d (a dopodnoszenia klapy nie by�o zbyt wielu ochotnik�w). Dopiero wtedy sze�� czy osiem mniejbrzydliwych ptak�w przez jak�� minut� ostro�nie polatywa�o nad lukiem, by wreszcie da� nurado �rodka. Nie pami�tam, jak si� te ptaki nazywa�y � ani jedna z par ju� nie istnieje � leczwiecie przecie�, o jakie stworzenia mi chodzi. Czy widzieli�cie kiedy� hipopotamy z otwartymipaszczami i radosne ptaszki d�ubi�ce dziobkami w ich z�bach jak sumienni denty�ci?Wyobra�cie sobie ten sam obrazek, tylko na wi�ksz� skal�. Nie powiem, �ebym by�przewra�liwiony, ale na my�l o tym, co dzieje si� pod pok�adem, nawet mnie przechodzi�yciarki: krzywo patrz�ce monstrualne bestie stoj� rz�dem i poddaj� si� zabiegom kosmetycznymw kanale �ciekowym.Na pocz�tek trzeba powiedzie�, �e w Arce panowa�a �cis�a dyscyplina. Nie tak jak wtych zabawkach z malowanego drewna, kt�re by� mo�e pami�tacie z dzieci�stwa � szcz�liweparki spogl�daj�ce z ukontentowaniem sponad barierek swych superkomfortowych, porz�dnieodczyszczonych boks�w. Nie, nie wyobra�ajcie sobie jakiej� wycieczki statkiem po Morzu�r�dziemnym, na kt�rej gra si� leniwie w ruletk�, a na kolacj� wszyscy schodz� w strojachwieczorowych � na Arce tylko pingwiny chodzi�y we frakach. Pami�tajcie o jednym: by�a topodr� d�uga i niebezpieczna, pomimo �e niekt�re regu�y zosta�y ustalone z g�ry. Pami�tajciete�, �e mieli�my na pok�adzie ca�e kr�lestwo zwierz�ce � czy umie�ciliby�cie gepardy o skokod antylop? Niezb�dne by�o wprowadzenie pewnego re�imu, tote� uznali�my za smutn�konieczno�� podw�jne rygle przy bramkach, inspekcje boks�w i cisz� nocn�. Niestety by�yr�wnie� dyscyplinarki i cele odosobnienia. G�ra mia�a obsesj� gromadzenia informacji iniekt�rzy z pasa�er�w ch�tnie podj�li si� roli donosicieli. Z przykro�ci� powiadamiam, �ezwierzanie si� w�adzom by�o w pewnych okresach powszechnie praktykowane. Oj, nie by�a tanasza Arka rezerwatem przyrody. Czasem bardziej przypomina�a karcer.Zdaj� sobie oczywi�cie spraw�, �e rzecz jest rozmaicie przedstawiana. Wasz gatunekma do�� cz�sto przytaczan� wersj�, kt�ra nawet sceptykom nadal m�ci w g�owach, a i samezwierz�ta upowszechniaj� r�ne sentymentalne mity. No bo i po co maj� si� przeciw tymmitom buntowa�, skoro zosta�y w nich potraktowane jak bohaterowie, skoro mog� z dum�wywie�� sw� rodzinn� genealogi� pro�ciutko od Arki? Zosta�y wybrane, stawia�y czo�oprzeciwno�ciom i prze�y�y � to normalne, �e wola�yby zapomnie� o niekt�rych mniejchlubnych epizodach. Na mnie jednak nie ci��� �adne tego rodzaju ograniczenia. Nie zosta�emwybrany, a nawet, podobnie jak wiele innych gatunk�w, zosta�em wr�cz odrzucony. By�empasa�erem na gap�, prze�y�em, po czym zbieg�em (a zej�cie z Arki nie by�o �atwiejsze ni�zamustrowanie si�) i obecnie mojemu gatunkowi doskonale si� powodzi. �yj� troch� nauboczu spo�eczno�ci zwierz�cej, kt�ra nadal organizuje nostalgiczne spotkania weteran�w. Jestnawet Klub Wilk�w Morskich skupiaj�cy gatunki, kt�re nie cierpia�y na najmniejsze cho�byprzejawy choroby morskiej. Gdy przypominam sobie Podr�, nie mam wobec nikogo poczuciazobowi�zania; ostro�ci spojrzenia nie zak��ca mi wazelina wdzi�czno�ci. Mojej wersji mo�eciezaufa�.Domy�lili�cie si�, jak s�dz�, �e Arka by�a wi�cej ni� jednym statkiem? Nazw� t�nadali�my ca�ej flotylli (trudno by�oby upcha� ca�e kr�lestwo zwierz�ce na jednostce d�ugo�cizaledwie trzystu �okci). Pada�o przez czterdzie�ci dni i czterdzie�ci nocy? Oczywi�cie, �e nie �to by�aby najzwyklejsza w �wiecie angielska s�ota. Nasi meteorolodzy m�wi� o osiemnastumiesi�cach. I trwa�y wody nad ziemi� przez sto i pi��dziesi�t dni? Jak na moje rachuby to zecztery lata. I tak dalej. Wasz gatunek nigdy sobie nie radzi� z datami, co przypisuj� waszejdziwacznej obsesji na punkcie wielokrotno�ci si�demki. Na pocz�tku Arka sk�ada�a si� z o�miujednostek: na przedzie galeon Noego holowa� statek � magazyn, nast�pnie cztery troch�mniejsze statki, na ka�dym z nich funkcje kapitan�w pe�nili synowie Noego, a z ty�u, wbezpiecznej odleg�o�ci (gdy� rodzina by�a przes�dna na punkcie chor�b) p�yn�� statek �lazaret. �sma jednostka by�a dla nas z pocz�tku nieco tajemnicza: ma�y, zrywny siup zfiligranowymi dekoracjami w drzewie sanda�owym wzd�u� ca�ej rufy, kt�ry kurczowo trzyma�si� arki Chama. Je�li podej�� od zawietrznej, w nozdrza uderza�y czasem dziwne wonno�ci; wniekt�re noce, gdy sztorm przycicha�, da�a si� s�ysze� skoczna muzyka i gromki �miech. Ha�asyte by�y dla nas zaskoczeniem, gdy� s�dzili�my, �e �ony wszystkich syn�w Noego by�ybezpiecznie ulokowane na okr�tach swych ma��onk�w. Jednak�e ten wonny, pe�en weselastatek okaza� si� niezbyt krzepki: nag�y podmuch wiatru pos�a� go na dno, a Chama na szeregtygodni ogarn�a melancholia.Kolejn� strat� by� statek-magazyn. W pewn� bezgwiezdn� noc wiatr zel�a� i wachtowizapadli w odr�twienie. Rankiem za okr�tem flagowym Noego wl�k� si� jedynie kawa�ek grubejcumy, kt�r� przegryz�o jakie� stworzenie obdarzone ostrymi siekaczami i umiej�tno�ci�wczepiania si� w mokre liny. Oczywi�cie winnych poci�gni�to do odpowiedzialno�ci i by� tobodaj pierwszy przypadek, �e ca�y gatunek poszed� za burt�. Nied�ugo potem przepad�statek-lazaret. Przeb�kiwano, �e wydarzenia te by�y ze sob� powi�zane, �e �ona Chama �kt�rej nie zbywa�o na �agodnym usposobieniu � postanowi�a zem�ci� si� na zwierz�tach, gdy�wraz ze stakiem-magazynem poszed� pono� na dno ca�y dorobek jej �ycia � stosyhaftowanych makatek. Nic jednak nie zosta�o nigdy dowiedzione.Zdecydowanie najwi�ksz� katastrof� by�a wszak�e �mier� Waradiego. Wszyscy znacieChama, Sema i tego trzeciego na J, ale imi� Waradi nic wam nie m�wi, prawda? By�najm�odszym i najsilniejszym spo�r�d syn�w Noego, a to oczywi�cie nie przysparza�o mu wrodzinie popularno�ci. Mia� r�wnie� poczucie humoru, a przynajmniej du�o si� �mia�, cowaszym zdaniem na jedno wychodzi. Tak, Waradi by� zawsze pogodny. Cz�sto paradowa� ponadbud�wce z papug� na ramieniu, a czworonogi klepa� czule po zadach, na co reagowa�yprzyjacielskim rykni�ciem. M�wiono te�, �e jego arka rz�dzona by�a mniej tyra�sk� r�k� ni�inne. Ale tak to ju� bywa � pewnego ranka po przebudzeniu stwierdzili�my, �e statekWaradiego znikn�� z horyzontu, zabieraj�c ze sob� jedn� pi�t� kr�lestwa zwierz�t. My�l�, �espodoba�by si� wam symurg, ze sw� srebrzyst� g��wk� i pawim ogonem, lecz ptak ten, kt�rygnie�dzi� si� na Drzewie Wiadomo�ci, okaza� si� r�wnie bezsilny wobec morskich fal, cosrokata mysz polna. Starsi bracia Waradiego z�o�yli wszystko na karb kiepskiej nawigacji.Mawiali, �e Waradi sp�dza� zbyt wiele czasu pospolituj�c si� z gadzin�. Sugerowali nawet, �eB�g go pokara� za jaki� bli�ej nieokre�lony wyst�pek, kt�rego si� dopu�ci� jakoosiemdziesi�ciopi�cioletni brzd�c. Jednak�e niezale�nie od tego, co si� naprawd� kry�o zaznikni�ciem Waradiego, by�a to dla waszego gatunku niepowetowana strata. Jego geny bardzoby si� wam przyda�y.Je�li o nas chodzi, to ca�y ten interes z Podr� rozpocz�� si� od tego, �e kazano nam si�stawi� w okre�lonym miejscu o okre�lonym czasie. Wtedy po raz pierwszy us�yszeli�my o tymprzedsi�wzi�ciu. O ca�ym tle politycznym nie mieli�my zielonego poj�cia. Gniew Boga wobecjego w�asnego stworzenia by� dla nas czym� nowym, czym�, w co zostali�my niechc�cywpl�tani. Bo przecie� nas trudno o cokolwiek wini� (nie dali�cie si� chyba nabra� na histori� zw�em, co? � by�a to tylko wredna propaganda Adama), a jednak musieli�my ponie�� r�wnieci�kie konsekwencje � ca�e gatunki mia�y zosta� starte z powierzchni ziemi, nie licz�c jednejpary rozrodczej. Na domiar z�ego parka ta mia�a wyp�yn�� na pe�ne morze pod nadzoremzapijaczonego drania, kt�remu ju� dawno stukn�o sze�� wiek�w.Rozes�ali wi�c wici. Charakterystyczne jest jednak, �e nie powiedzieli nam ca�ejprawdy. Rzecz w tym, �e ze zwierz�t zamieszka�ych w pobli�u pa�acu Noego (o, nie by� tocz�owiek ubogi) nie mo�na by�o dobra� odpowiedniej pary z ka�dego gatunku, wobec czegozmuszeni byli przeprowadzi� kampani� reklamow�, a nast�pnie wyselekcjonowa� najlepszepary z tych, kt�re si� stawi�y. Aby nie wywo�a� masowej paniki og�osili wsp�zawodnictwodwuosobowych zespo��w � co� w rodzaju konkursu pi�kno�ci plus teleturniej plus zawodysportowe � i polecili uczestnikom, aby pojawili si� przy bramie rezydencji Noego przedoznaczon� dat�. Mo�ecie sobie wyobrazi�, jakie powsta�y problemy. Po pierwsze nie wszyscymaj� �y�k� wsp�zawodnictwa, wi�c prawdopodobnie przyby�y tylko jednostki najbardziejza�arte. Zwierz�ta, kt�re nie umia�y czyta� mi�dzy wierszami stwierdzi�y po prostu, �e niemaj� ochoty na wycieczk� luksusowym statkiem dla dwojga z pokryciem wszelkich koszt�w,obejdzie si�. Noe i jego podw�adni nie wzi�li r�wnie� pod uwag�, �e niekt�re gatunki wpewnych porach roku ulegaj� hibernacji, nie m�wi�c ju� o bardziej oczywistej kwestii, �e jednezwierz�ta przemieszczaj� si� wolniej ni� inne. By� na przyk�ad pewien leniwiec, kt�remu zniczym si� w �yciu nie spieszy�o � wspania�e stworzenie, mog� za niego osobi�cie r�czy� �kt�ry ledwo co zdo�a� zwlec si� z drzewa, gd... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • audipoznan.keep.pl